Λίγο πιο μακριά από το κόκκινο χαλί της 73ης Μπερλινάλε διεξάγεται ένα «άλλο φεστιβάλ», βόρεια κι αυτό… Με τη φετινή “Χρυσή Άρκτο” να πηγαίνει σε ντοκιμαντέρ, η κινηματογραφική πυξίδα στρέφεται αναπόφευκτα σε αυτό το είδος και δείχνει προς το 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης!

Φέτος στην Μπερλινάλε όλα ήταν κάπως αιχμηρά, ίσως και τσουχτερά, όπως το κρύο στο Βερολίνο (το 2ο μισό, γιατί στο 1ο είχε λιακάδα). Τόσο οι επιλογές των προγραμματιστών σε πρόσωπα και ταινίες όσο και οι ίδιες οι συγκυρίες (Ουκρανία, Δικαιώματα καλλιτεχνών…). Η τάση φάνηκε από την αρχή, άλλωστε, με την Πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής να μην είναι άλλη από την Κρίστεν Στιούαρτ, μια ομολογουμένως αμφιλεγόμενη σταρ.

Όσο για τη Θεσσαλονίκη, χωρίς να έχουν καταλαγιάσει τα συναισθήματα μετά το δυστύχημα στα Τέμπη, το κοινό μοιάζει σιγά-σιγά να βρίσκει ανακούφιση στη σκοτεινή αίθουσα κι οι προβολές του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ διεξάγονται κανονικά. Θεατές, διοργανωτές και δημιουργοί έχουν πεισθεί ότι το σινεμά, όπως πάντα, δίνει το καλύτερο αντίδοτο στη θλίψη.

73η Μπερλινάλε

Με μια ματιά εστιασμένη στη χώρα μας, ο ελληνικός κινηματογράφος φαίνεται να μαζεύει τα εύσημα. Τη στιγμή που η παραλία Χιλιαδού της Εύβοιας, εκεί όπου γυρίστηκε μέρος από το «Τρίγωνο της Θλίψης» του Ρούμπεν Εστλουντ (συμπαραγωγή της Heretic), κερδίζει το Βραβείο Καλύτερου Ευρωπαϊκού Κινηματογραφικού Location, τη στιγμή που η ελληνική κινηματογραφική κοινότητα, οι «Greek artists @ the Berlinale», συντάσσονται με τις κινητοποιήσεις των ηθοποιών και ενημερώνουν οργανωμένα το κοινό του φεστιβάλ για τα ζητήματά τους, το Variety, δημοσιεύει άρθρο με τον τίτλο «Ελληνες παραγωγοί φέρνουν τις ταινίες με το μεγαλύτερο buzz στην Μπερλινάλε».

Ένας από τους λόγους ίσως ο Γουίλεμ Νταφόε, ο πρωταγωνιστής του πολύ καλού «Inside» (βγαίνει από στιγμή σε στιγμή στις ελληνικές αίθουσες από την Tulip Entertainment), του Βασίλη Κατσούπη που κάνει το ντεμπούτο του στη μυθοπλασία, μετά το ντοκιμαντέρ «Ο φίλος μου ο Larry Gus». Παράλληλα, στο διαγωνιστικό τμήμα όχι μόνο βρέθηκε, αλλά κέρδισε και το καλύτερο screenplay το «Music», της Γερμανίδας Αντζελα Σάνελεκ, που βασίζεται στον μύθο του Οιδίποδα και γυρίστηκε στην Ελλάδα, με την ελληνική πλευρά της παραγωγής να αναλαμβάνει επίσης η Heretic. Στην ταινία, δίπλα στους Αλιόσα Σνάιντερ και Αγκάτ Μπονιτζέρ, πρωταγωνιστούν η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου και ο Αργύρης Ξάφης.

Οι Νικητές της Μπερλινάλε

Mεγάλος νικητής στο 73ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, ο σκηνοθέτης Νικολά Φιλιμπέρ και το ντοκιμαντέρ «Sur l’Adamant». Η πλοκή της ταινίας τοποθετείται πάνω σε ένα πλωτό κέντρο ημερήσιας φροντίδας ατόμων με ψυχικές διαταραχές στην καρδιά του Παρισιού. Μια απόφαση -από μέρους των κριτών- τοποθέτησης της ψυχικής υγείας στο επίκεντρο που έκανε και τον ίδιο το Φιλιμπέρ να αναρρωτηθεί αν είναι εντελώς τρελοί που τον βράβευσαν.

Όσο για μένα, όταν έφτασε η ώρα να αποχαιρετήσω το Βερολίνο, σκέφτηκα ότι η φετινή μου παραμονή εκεί είχε απ’ όλα. Κυριολεκτικά απ’ όλα, αφού ούτε το χιόνι μας έλειψε την τελευταία μέρα! Πέραν του φεστιβάλ, ανανέωσα το ραντεβού μου με τη Schaubühne (ckeck Φεστιβάλ Αθηνών 2021), άντλησα έμπνευση από τo Tár (έτερο αφιέρωμα της Μπερλινάλε) κι έκλεισα εισιτήρια για κοντσέρτο στη Berliner Philarmonie, ενώ στην Ακαδημία των Τεχνών συναντήθηκα ξανά με τη σπουδαία φωτογράφο Nan Goldin (το ντοκιμαντέρ για τη ζωή της βραβεύτηκε στη Βενετία). Μάλλον, προφητική η συνάντηση αυτή, μιας και 2ο κορυφαίο φεστιβάλ στη σειρά, μετά τη Βενετία, έδωσε το μεγάλο βραβείο του σε ντοκιμαντέρ! Για το «Sur l’Adamant» σας είπα πιο πάνω. Για όλα τα υπόλοιπα, κάνω υπερήφανη την καθηγήτρια των γερμανικών μου, Berlin auf wiedersehen!

Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Από τις 2 ως 12 Μαρτίου, η πυξίδα της κινηματογραφικής ανακάλυψης δείχνει και πάλι βόρεια. Έχοντας ακυρώσει την τελετή έναρξης, τις εορταστικές του εκδηλώσεις και συναυλίες στον απόηχο της τραγωδίας στα Τέμπη, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2023 σηκώνει αυλαία για την 25η διεξαγωγή του, προχωρώντας με τις φυσικές προβολές ταινιών, αλλά και διαδικτυακά στο online.filmfestival.gr.

Με έναν εντυπωσιακό αριθμό από πρεμιέρες, τα διαγωνιστικά τμήματα του Φεστιβάλ φέτος δημιουργούν αν μη τι άλλο προσδοκίες. Συνολικά 32 παγκόσμιες, διεθνείς και ευρωπαϊκές πρεμιέρες συμμετέχουν στο Διεθνές Διαγωνιστικό, το τμήμα Newcomers και το τμήμα >>Film Forward. Όλα τα ντοκιμαντέρ διαγωνίζονται για 6 επίσημα βραβεία και 14 παράλληλα, τα περισσότερα από τα οποία συνοδεύονται από χρηματικά έπαθλα, ενώ η ταινία που θα κερδίσει τον Χρυσό Αλέξανδρο στο Διεθνές Διαγωνιστικό βρίσκει αυτόματα θέση στη λίστα προεπιλογής για το Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ. Όπως έγινε πέρσι με την ταινία A House Μade of Splinters του Σάιμον Λέρενγκ Βίλμοντ.

Τα ντοκιμαντέρ των διαγωνιστικών τμημάτων

Ζητήματα έμφυλης καταπίεσης και πορτρέτα γυναικείας χειραφέτησης. Μαρτυρίες και ντοκουμέντα που ανατρέχουν σε τραύματα και ιστορικά γεγονότα. Προσωπικές ιστορίες ανθρώπινης υπέρβασης και αδάμαστης θέλησης. Ντοκιμαντέρ που εκπέμπουν σήμα κινδύνου για το περιβάλλον και τον πλανήτη. Καταγραφή της βίας και των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν οι διαφορετικότητες. Τα ντοκιμαντέρ των διαγωνιστικών τμημάτων, ανάμεσά τους και 9 ελληνικές παραγωγές, πραγματεύονται τα φλέγοντα ζητήματα της εποχής μας.

Όπως αναφέρει το ίδιο το Φεστιβάλ: «Λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι έλληνες επαγγελματίες του σινεμά στο έργο τους, το Φεστιβάλ στηρίζει για μία ακόμα χρονιά έμπρακτα το ελληνικό ντοκιμαντέρ, καταβάλλοντας αντίτιμο ενοικίασης σε όλες τις ελληνικές ταινίες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.»

Παράλληλα, συνεχίζεται και φέτος ο θεσμός των καθολικά προσβάσιμων προβολών. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει το θρυλικό ντοκιμαντέρ του Φίλιππου Κουτσαφτή «Αγέλαστος Πέτρα» (2000), σε καθολικά προσβάσιμη προβολή, σε συνεργασία με την Alpha Bank, χορηγό προσβασιμότητας του Φεστιβάλ.

Πίσω σε μένα, τρεις ταινίες περιμένω με ανυπομονησία:

Τα χρόνια των super 8 (Les années Super-8)

Πολυταξιδεμένο στα παγκόσμια φεστιβάλ, το ντοκιμαντέρ από και για την βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας συγγραφέα Αρνί Ερνό (της οποίας το βιβλίο Το Γεγονός μεταφέρθηκε πέρσι με επιτυχία στο σινεμά) ανοίγει μια πόρτα στην οικογενειακή ζωή της και τις αναμνήσεις της, με αρχειακό, “χειροποίητο” υλικό, σε κάμερα των 8mm.

Η Βασίλισσα της Νέας Υόρκης (Queen of the Deuce)

Από την Ελλάδα προ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έως την ιλιγγιώδη άνοδό της μέσα από το κύκλωμα πορνογραφίας της Times Square τη δεκαετία του 1970, η ταινία αφηγείται την ιστορία της Τσέλι Γουίλσον, πρωτοπόρου επιχειρηματία, αντισυμβατικής μητέρας και επιζήσασας του Ολοκαυτώματος που έχτισε μια αυτοκρατορία βασισμένη στην ερωτική επιθυμία.

ΛΙΝΤΣ/ΟΖ (LYNCH/OZ)

Έχει νόημα να προσπαθήσει κανείς να εξηγήσει τις ταινίες του Ντέιβιντ Λιντς; Όχι, αλλά η προσπάθεια είναι σίγουρα συναρπαστική, όπως αποδεικνύει αυτό το ντοκιμαντέρ που κοιτάζει το σύνολο του έργου του υπό την οπτική του “εγκλωβισμού” του σκηνοθέτη στη διαλεκτική του κλασικού Μάγου του Οζ.

Με τη φετινή “Χρυσή Άρκτο” του Βερολίνου να πηγαίνει σε ντοκιμαντέρ, η κινηματογραφική πυξίδα στρέφεται προς το 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Για περισσότερες φωτογραφίες, νέα και προορισμούς, ακολουθείστε το

It Girl στο Facebook