Yiota
Στο It Girl #μένουμεσπίτι, έχοντας τη δυνατότητα να εξερευνήσουμε παραπάνω… την έννοια της κατοικίας. Δεν σκέφτομαι πιο κατάλληλο τρόπο από το να ανατρέξουμε σε τρία έργα ενός από τους πιο εμβληματικούς αρχιτέκτονες του καταλανικού μοντερνισμού, του Antoni Gaudí. Τρεις κατοικίες που αναμόρφωσαν τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και τη διακόσμηση στη Βαλκελώνη του 19ου αιώνα, η Casa Vicens, η Casa Batlló και η Casa Milà.
Επειδή #μένουμεσπίτι, έχουμε το χρόνο να επεκταθούμε τόσο στο ιστορικό πλαίσιο όσο και στις πηγές έμπνευσης του Gaudí. Ο καταλανικός μοντερνισμός, λοιπόν, είναι ένα κοινωνικο-πολιτισμικό κίνημα που ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα και συνεχίζεται μέχρι τη δεκαετία του 1920. Οδήγησε στον εκσυγχρονισμό της Καταλονίας και στην πολιτισμική ένταξή της στον ευρωπαϊκό μοντερνισμό, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ισπανία όπου το κίνημα δεν είχε αντίκρυσμα.
Η κατεδάφιση των τειχών που οριοθετούσαν την παλιά πόλη και η διάθεση ανανέωσης και επέκτασης του πολεοδομικού ιστού από την παντοδύναμη καταλανική αστική τάξη αποτέλεσαν το σκηνικό που επέτρεψε την εφαρμογή των νέων τάσεων στην αρχιτεκτονική και τις διακοσμητικές τέχνες.
Η Βαρκελώνη των τελών του 19ου αιώνα μεταμορφώθηκε σε μία εκ των σημαντικότερων πόλεων της νότιας Ευρώπης αναδεικνύοντας μια νέα σύγχρονη εθνική αρχιτεκτονική με ξεκάθαρο εκλεκτιστικό προσανατολισμό που, όμως, εμπνέεται από την ιστορία της περιοχής και το γοτθικό στοιχείο.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο σχεδιασμός του Gaudí είναι εντελώς πρωτότυπος, με επιρροές, από την ισλαμική και τη γοτθική αρχιτεκτονική. Στο έργο του καταφέρνει έναν συγκερασμό της αρχιτεκτονικής και της γλυπτικής, καθώς και ιδιαίτερα τολμηρές στατικές επιλύσεις. Σταθερή πηγή έμπνευσης παραμένει η φύση, η οποία προσδίδει μια σχεδιαστική ευφορία.
#Μένουμεσπίτι, στην Casa Vicens
Tο 1883, στην ηλικία των 31 ετών, ο Gaudi έχτισε το πρώτο του σπίτι, κατά παραγγελία του πλούσιου βιομήχανου Manel Vicens. Στην κατοικία αυτή, την Casa Vicens, ο νεαρός αρχιτέκτονας εφάρμοσε νέες τεχνικές σχεδιασμού και σήμανε τη γέννηση του μοντερνισμού στη Βαρκελώνη. Σε στυλ mudéjar, επηρεασμένο από δυτικά, αραβικά και στοιχεία της μαυριτανικής κουλτούρας, το κτίριο εντυπωσιάζει με τη διαμόρφωση της εξωτερικής του όψης.
Η Casa Vicens εξωτερικά φέρει μία αρκετά περίπλοκη διακόσμηση, με τη χρήση κόκκινου τούβλου και κεραμικών πλακιδίων, ενώ εντυπωσιάζει και ο τρόπος που ο Gaudí φιλοτέχνησε τα διάφορα κάγκελα. Αυτά των μπαλκονιών παραπέμπουν στα art nouveau κτίρια της βόρειας Ευρώπης και αυτά του κήπου -που δεν σώζεται σήμερα- είναι εμπνευσμένα από φύλλα φοίνικα. Εσωτερικά, ο διάκοσμος είναι περισσότερο επιτηδευμένος, μεταφέροντας μέσα την αίσθηση της εξοχής.
Η κατοικία είχε τέσσερις ορόφους, συμπεριλαμβανομένου ενός υπόγειου χώρου αποθήκευσης, ενός ισόγειου με τους κοινόχρηστους χώρους και την κουζίνα, το δεύτερο επίπεδο για τα υπνοδωμάτια και το τρίτο για τα δωμάτια υπηρεσίας.
Περισσότερες πληροφορίες: casavicens.org
Στην Casa Batlló…
Η Casa Batlló χτίστηκε το 1877 και ήταν ένα κτίριο που ακολουθούσε τις αρχές του εκλεκτικισμού. Το 1900 αγοράστηκε από τον βιομήχανο Josep Batlló, ο οποίος το επέλεξε λόγω της θέσης του, με σκοπό να το γκρεμίσει και να φτιάξει στη θέση του ένα νέο εντυπωσιακό σπίτι που θα ξεχώριζε ανάμεσα στις επαύλεις του Passeig de Gràcia.
Το 1904 προσλαμβάνει το Gaudí, χωρίς να του θέσει κανέναν περιορισμό. Ο αρχιτέκτονας τον πείθει ότι είναι σε θέση να ανακατασκευάσει το υπάρχον οίκημα και το 1906 του παραδίδει ένα άκρως εκκεντρικό κτίριο που, καθώς θυμίζει κόκαλα, είναι γνωστό και ως “Σπίτι των Οστών“.
Το ισόγειο του κτιρίου έχει ακανόνιστα, οβάλ παράθυρα και ο πέτρινος τοίχος του μοιάζει ρευστός, ενώ η πρόσοψη είναι διακοσμημένη με πολύχρωμα μωσαϊκά από σπασμένα κεραμικά πλακίδια. Πόλος έλξης για τους επισκέπτες είναι η στέγη, που μοιάζει με πλάτη δράκου. Κάποιοι θεωρούν πως παραπέμπει στον δράκο που σκότωσε ο Sant Jordi, ο προστάτης της Καταλονίας, καθώς δίπλα του βρίσκεται ένας πυργίσκος που καταλήγει σε σταυρό.
Περισσότερες πληροφορίες: casabatllo.es
…στην Casa Milà
Η τελευταία από τις κατοικίες κατ’ ανάθεση που επιμελήθηκε ο Gaudí το 1906, η Casa Milà, δεν μοιάζει σε τίποτα με την εκκεντρική Casa Batlló. Πιο αυστηρή και συμπαγής η “La Pedrera”, το λατομείο, όπως αποκαλείται από τους ντόπιους, θυμίζει, όντως, έναν πέτρινο όγκο. Ο κεντρικός όροφος προορίστηκε για την οικογένεια Milà, ενώ τα υπόλοιπα διαμερίσματα νοικιάστηκαν.
Η πρόσοψη είναι κατασκευασμένη από ασβεστόλιθο και η διακόσμηση περιορίζεται στη κάγκελα των μπαλκονιών και στις καμινάδες που μοιάζουν με στρατιώτες-φύλακες του κτιρίου. Την τόσο αυστηρή αυτή όψη ελαφραίνει η κυματιστή επιφάνειας του κτιρίου. Εσωτερικά, ακολουθείται η ίδια προσέγγιση με μόνη εξαίρεση τη χρήση παλ χρωμάτων σε διάφορα σημεία του κτιρίου.
Δύο εσωτερικές αυλές, αίθρια, καθορίζουν τη διάταξη των διαμερισμάτων, με τα παράθυρα που βλέπουν προς αυτές να διευκολύνουν το φυσικό φωτισμό και τον εξαερισμό των διαμερισμάτων. Στους τοίχους υπάρχουν τοιχογραφίες με μοτίβα λουλουδιών, σκηνές από μύθους και θρύλους και χρωματιστές λεπτομέρειες
Η Casa Milà είναι το πιο εικονικό έργο της αστικής αρχιτεκτονικής του Antoni Gaudi, λόγω των κατασκευαστικών και λειτουργικών καινοτομιών του, καθώς και των διακοσμητικών λύσεων του. Πρόκειται για ένα συνολικό έργο τέχνης, τομή στις συμβάσεις της εποχής.
Περισσότερες πληροφορίες: lapedrera.com/en
