Στο Σαράγεβο χτυπάει η κινηματογραφική καρδιά της Ευρώπης!

Πάει καιρός από τότε που στενοχωρήθηκα που επιστρέφω από ταξίδι. Κι αυτό είναι το αίσθημα που θα προσπαθήσω να μεταφέρω για το Σαράγεβο, αυτό της νοσταλγίας για έναν τόπο που χρειάζεται μόνο λίγες ώρες για να εδραιωθεί στο νου και στην καρδιά σου. Η φίλη μου η Καρολίνα, άλλωστε, στην τρίτη μας αγκαλιά πριν αποχωριστούμε, εύστοχα διαπίστωσε ότι είναι δύσκολο να αφήσεις πίσω σου έναν τόπο τόσο συναισθηματικά φορτισμένο!

Στο Σαράγεβο γράφτηκαν μερικές από τις πιο πικρές σελίδες της σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας. Η πόλη βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα από το 1914, όταν η δολοφονία του Αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου της Αυστρίας στάθηκε η αφορμή για την έναρξη του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου. Από το 1992 μέχρι και το 1995, η εισβολή της Σερβίας στη Βοσνία χαρακτηρίστηκε ως η μεγαλύτερη σύγχρονη πολεμική κρίση στην Ευρώπη. Η δε πολιορκία της πόλης (1.425 ημέρες) είναι η πιο μακρά στη σύγχρονη ιστορία. «Εγκαταλειμμένο σχεδόν από όλους, χωρίς όπλα, χωρίς ρεύμα, χωρίς νερό, χωρίς φαγητό, χωρίς αέριο, το Σαράγεβο δεν παραδόθηκε ποτέ».
Από το 2019, το Σεράγεβο ορίστηκε ως Δημιουργική Πόλη της UNESCO και είναι μία από τις δεκαοκτώ κινηματογραφικές πόλεις του κόσμου. Ίσως το αντίδοτο στα παραπάνω δεινά. Η πόλη ξέρει να πέφτει, να σηκώνεται… να ζει. Το έχει αποδείξει σε ζοφερές στιγμές, και συνεχίζει να το αποδεικνύει. «Από αυτήν την πόλη, σύμβολο της αντίστασης, λέμε ότι δεν πρέπει ποτέ να χάνουμε την ελπίδα μας και να εγκαταλείψουμε τον αγώνα για ένα καλύτερο μέλλον».

Εκεί που χτυπάει η κινηματογραφική καρδιά της Ευρώπης

Και σε αυτή την πόλη δεν θα μποροούσε παρά να οργανώνεται το καλύτερο φεστιβάλ κινηματογράφου στην Ευρώπη! Ξεκίνησε στην καρδιά του πολέμου της Βοσνίας, ενώ στις μέρες μας έχει εξελιχθεί σε ένα από τα σημαντικότερα κινηματογραφικά φεστιβάλ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Είναι μια απόδειξη της διαρκούς σχέσης αγάπης μεταξύ μιας πόλης και ενός Φεστιβάλ που ιδρύθηκε σε αδύνατες συνθήκες το 1995, στο τέλος μιας βίαιης, τετραετούς πολιορκίας και έδειξε ότι ακόμη και σε περιόδους πολέμου, ο κινηματογράφος μπορούσε να αντέξει, αναφέρει το Variety. Το Φεστιβάλ επέστρεψε από τις 11 έως τις 18 Αυγούστου, με τους διοργανωτές να επιμένουν ότι η 29η έκδοση της διοργάνωσης θα παραμείνει πιστή στις ρίζες της.

«Θέλαμε να διατηρήσουμε το Φεστιβάλ επικεντρωμένο στους κύριους στόχους του: να παρουσιάσουμε τα καλύτερα του κινηματογράφου σήμερα στο κοινό μας στο Σεράγεβο και να παρέχουμε μια πλατφόρμα για την κινηματογραφική βιομηχανία στην περιοχή να είναι ένα παράθυρο στον κόσμο» ανέφερε ο διευθυντής του, Γιόβαν Μαριάνοβιτς, ο οποίος πήρε τα ηνία από τον ιδρυτή και επί μακρόν επικεφαλής, Μιρσάντ Πουριβάτρα πέρυσι.

Το Φεστιβάλ με την πάροδο των χρόνων έχει εξελιχθεί σε ένα σημαντικό γεγονός τόσο για τη βιομηχανία όσο και για το κοινό. «Αυτός είναι ο τόπος συνάντησης του κινηματογράφου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Οι παραγωγοί και οι σκηνοθέτες είναι σχεδόν όλοι εδώ κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ» ανέφερε.

Σαράντα εννέα ταινίες θα διεκδικήσουν τα Βραβεία Καρδιά του Σαράγεβο (Heart of Sarajevo) σε όλα τα διαγωνιστικά σκέλη του Φεστιβάλ, με 11 φιλμ να διαγωνίζονται στην κατηγορία ταινιών μεγάλου μήκους. Δύο παγκόσμιες πρεμιέρες, μία διεθνής και πέντε περιφερειακές περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα. Οι διοργανωτές έκαναν λόγο για ρεκόρ υποψηφίων κινηματογραφικών έργων, συνολικά 935, αύξηση 25% από πέρυσι. Στις παγκόσμιες πρεμιέρες περιλαμβάνονται η ταινία «Europa» της Αυστρο-Ιρανής σκηνοθέτιδας Σουνταμπέχ Μορτεζάι και το «Medium», Ελληνίδας σκηνοθέτιδας Χριστίνας Ιωακειμίδη.

Dealing with the past κι ο Τίτο σε μαγνητάκι 

Η ενότητα dealing with the past έχει ως στόχο να κάνει ακριβώς αυτό που υποδηλώνει το όνομά της. Θεωρούμε ότι για να αντιμετωπίσουμε τα πολλά και άλυτα ζητήματα που χρονολογούνται από τη σύγκρουση στην πρώην Γιουγκοσλαβία –ο αντίκτυπος της οποίας είναι ευρέως αισθητός σήμερα– είναι υψίστης σημασίας μια ειλικρινής, ξεκάθαρη συζήτηση γύρω από αυτό το οδυνηρό παρελθόν. Πολυάριθμες πρωτοβουλίες έχουν τεθεί σε εφαρμογή στην περιοχή τα τελευταία είκοσι χρόνια, υπό τον όρο «οικοδόμηση της ειρήνης». Τα συνθήματα, ωστόσο, δεν επουλώνουν τις πληγές που έχουν προκληθεί στην ψυχή ατόμων που υποβλήθηκαν σε χρόνια ταλαιπωρίας του πολέμου. Κατά φυσικό επακόλουθο, ολόκληρες κοινότητες φέρουν τη μερίδα του λέοντος αυτού του πόνου και έχουν απεγνωσμένη ανάγκη από μια ολοκληρωμένη διαδικασία θεραπείας. Για εμάς, η αναπόφευκτη αρχή μιας τέτοιας διαδικασίας είναι να αντιμετωπίσουμε όλους όσους εμπλέκονται και επηρεάζονται με απογοητευτικά γεγονότα. Η ακλόνητη πίστη μας σε αυτήν την προσέγγιση, έχοντας πάντα κατά νου την ανάγκη να δούμε τα ιστορικά γεγονότα από πολλαπλές οπτικές γωνίες, είναι το θεμέλιο στοιχείο του έργου αυτού.
Πρακτικά, σκοπεύουμε να ξεκινήσουμε διάλογο για το θέμα μέσω επιμελημένων προβολών, καθώς και μέσω της συστηματικής συλλογής ιστοριών, εγγράφων και αναμνήσεων που θα αποκαλύψουν πολλές πτυχές του παρελθόντος από διαφορετικά πλεονεκτήματα – είτε είναι εμποτισμένα κυρίως με πόνο είτε γεμάτα νοσταλγία. Από αυτόν τον ανοιχτό κώδικα θα αντλήσουν έμπνευση οι κινηματογραφιστές και οι ειδικοί του κινηματογράφου και από το οποίο θα πλέκουν ιστορίες για μεγαλύτερο κοινό με όλη την επείγουσα ανάγκη και τη δύναμη που προσφέρει ο κινηματογράφος. Έχοντας αυτό κατά νου, πιστεύουμε ότι η Αντιμετώπιση του Παρελθόντος μπορεί να οδηγήσει στον κινηματογράφο που επιτυγχάνει τον απώτερο, ίσως τον πιο ευγενή στόχο του – κινηματογράφο που ανοίγει μια πόρτα στην πραγματική ενσυναίσθηση, στην οικοδόμηση της ειρήνης με την αληθινή του έννοια.

Ελληνικό ενδιαφέρον

Στην Αγορά του 29ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαράγεβο, που πραγματοποιήθηκε από τις 11 έως τις 18 Αυγούστου, βραβεύτηκαν δύο ελληνικά projects ενισχύοντας τη θέση τους στη διαδικασία αναζήτησης διεθνούς χρηματοδότησης, αλλά και μελλοντικής διανομής. Σημειωτέον δε ότι η Αγορά του φεστιβάλ αυτού στρέφεται σε ανερχόμενα ταλέντα κι έχει αποκτήσει ιδιαίτερη δυναμική.

Η πρώτη παραγωγή είναι η «Ωδή στη Χαρά» (A Long Embrace), σε σενάριο – σκηνοθεσία Γαβριήλ Τζάφκα, με παραγωγό την Μαρία Κοντογιάννη (Wild At Heart). Το κινηματογραφικό αυτό σχέδιο, χρηματοδοτούμενο από το Πρόγραμμα Βασικό – Παραγωγή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, παρουσιάστηκε στο 21o  Cinelink Industry Days αποσπώντας το Film Center Montenegro Cinelink Award. Είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του Γαβριήλ Τζάφκα μετά το φιλόδοξο «Αγκάθι» (συμπαραγωγή Δανίας και Ελλάδας, 2017). Κεντρικό πρόσωπο στο σενάριό του είναι ένας Έλληνας του εξωτερικού, οποίος επισκέπτεται σε τακτά διαστήματα (Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρι) τη μητέρα του στο νησί της Τήνου. Η αέναη αυτή επανάληψη κάποια στιγμή θα διακοπεί.

Η δεύτερη ελληνική παραγωγή που διακρίθηκε είναι το «Αναζητώντας τη Θούλη» (Searhing for Thule), σε σενάριο Γιάννη Καρπούζη και Alexander Strecker, σκηνοθεσία Γιάννη Καρπούζη και παραγωγή Τάσου Κορονάκη ( Laika Productions / Empty Square). Πρόκειται για κινηματογραφικό σχέδιο ντοκιμαντέρ, χρηματοδοτούμενο από το Πρόγραμμα Βασικό – Γραφή του ΕΚΚ, που παρουσιάστηκε στο Talents Sarajevo Pack & Pitch αποσπώντας το βραβείο Cinelink Pack & Pitch. Το σχέδιο αυτό περιστρέφεται γύρω από την προσπάθεια μιας ερευνήτριας, παθιασμένης με την Ιστορία και τη Γεωγραφία, ν’ ανασυνθέσει το ταξίδι του αρχαίου Έλληνα ναυτικού Πυθέα από τη Μασσαλία προς τις θάλασσες του παγωμένου Βορρά και τη μυθική χώρα Θούλη.

Παιδιά ο Bono

Λένε ότι αυτό που αναζητά ο τουρίστας είναι μια αυθεντική εμπειρία. Η κατηγορία του κινηματογραφοτουρίστα είναι κάπως πιο ιδιαίτερη, μιας και κάθε ταινία αποτελεί από μόνη της εμπειρία. Αν τώρα η ταινία είναι μέρος ενός φεστιβάλ πάλι αλλάζει το πράγμα. Ένα φεστιβάλ, όμως, μπορεί να απογειώσει μια κακή ταινία και να χαντακώσει μια καλή. Πως ένα ντοκιμαντέρ με ομιλούσες κεφαλές και πλάνα αρχείου έγινε η υπέρτατη εμπειρία. Τα υλικά, μια καλή σχετικά ταινία, μια αλάνα στο αίθριο παλιών πολυκατοικιών, ένα ζεστό κοινό, μουσική, συναίσθημα κι ο Bono!!

Η αυλαία του Φεστιβάλ άνοιξε με το ντοκιμαντέρ «Kiss the Future» του Νέναντ Τσίτσιν Σάιντ παραγωγής των Μπεν Άφλεκ και Ματ Ντέιμον για τη σχέση των U2 με το πληττόμενο από τον πόλεμο Σαράγεβο τη δεακετία του 1990. Η ταινία εξιστορεί τις προσπάθειες του συγκροτήματος να δημοσιοποιήσει τα δεινά των πολιορκημένων πολιτών της πόλης κατά τον πόλεμο της Βοσνίας.

Ο δρόμος για το Σαράγεβο

Ο δρόμος για το Σαράγεβο είναι τόσο όμορφος που δυσκολεύομαι να κρατήσω σημειώσεις. Θυμάμαι κάμποσα χρόνια πριν, στο Μόσταρ, μας είχαν τρομοκρατήσει. Μη χάσετε τα χαρτιά σας, γιατί θα χρειαστεί να κάνετε το ταξίδι, 3 ώρες μέχρι το Σαράγεβο, μόνοι σας, κι εμείς δεν θα είμαστε εκεί για βοήθεια. Μάλλον κρατούσαν τα μυστικά της διαδρομής, που πηγαίνει φιδωτά παράλληλα με τον Νερέτβα, επτασφράγιστο μυστικό. Αν το ήξερα τότε, θα είχα δοκιμάσει να πετάξω το διαβατήριό μου στο ποτάμι.

Πάει καιρός από τότε που στενοχωρήθηκα που επιστρέφω από ταξίδι. Κι αυτό είναι το αίσθημα που θα προσπαθήσω να μεταφέρω, αυτό της νοσταλγίας για έναν τόπο που φύλαξα στην καρδιά μου.

Για περισσότερες φωτογραφίες, νέα και προορισμούς, ακολουθείστε το

It Girl στο Facebook

Leave A Comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *