Yiota
Η Νάξος είναι από τα λίγα νησιά που είναι εξίσου γνωστή για τις όμορφες παραλίες της και για το πολύ καλό φαγητό της. Θα την επισκεφτείτε για να κολυμπήσετε στις διάσημες αμμουδερές ακτές της, να δείτε την Πορτάρα και τους τεράστιους Κούρους, να περιηγηθείτε στην ενδοχώρα και στα ορεινά χωριά της, να περπατήσετε στη Χώρα και να δοκιμάσετε, φυσικά, εξαιρετικό φαγητό από ντόπια υλικά.
Στη Νάξο η πιο χαρακτηριστική εικόνα είναι η Πορτάρα, το πρόπυλο του ναού του Απόλλωνα (του 6ου π.Χ, αι.) που βρίσκεται στην είσοδο του λιμανιού. Ο ναός μπορεί να έμεινε ημιτελής, αλλά η Πορτάρα στέκει μέχρι σήμερα όρθια και έχει γίνει το σήμα κατατεθέν του νησιού! Η πρώτη εικόνα από το καράβι.
Η Πορτάρα είναι το σήμα κατατεθέν της Νάξου.Εκτός από τη Νάξο των ναών, υπάρχει και η Νάξος των αγροτικών προϊόντων και του γαστρονομικού τουρισμού. Είναι ένα μέρος που μπορεί να παινεύεται ότι έχει πρωτογενή παραγωγή, γεωργία και κτηνοτροφία. Το νησί βγάζει πεντανόστιμες πατάτες, διάφορα τυριά, εκ των οποίων γνωστότερη είναι η γραβιέρα (ΠΟΠ), και, βέβαια, φημίζεται για το λικέρ κίτρο (και αυτό ΠΟΠ). Λίγο να το ψάξετε, θα δοκιμάσετε πολύ ωραία πιάτα!
Ετοιμάζοντας το ταξίδι, ζήτησα πληροφορίες από φίλους και γνωστούς. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρώτη τους κουβέντα ήταν το καλό φαγητό και η ποιότητα των πρώτων υλών, ενώ ακολουθούσαν όλες οι υπόλοιπες προτάσεις για παραλίες κι αξιοθέατα. Σκέφτηκα ότι η Νάξος μπορεί να προσφέρει το πλήρες “πακέτο” διακοπών κι, έτσι, πείστηκα να την επισκεφτώ!
Παραλίες
Η Νάξος είναι το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων και δεν θα μπορούσε παρά να φημίζεται για τις παραλίες της. Οι πιο γνωστές είναι αυτές που βρίσκονται στη δυτική πλευρά, καθώς και οι νοτιοανατολικές ακτές με θέα τα Κουφονήσια. Στη βόρεια πλευρά θα σας κερδίσει περισσότερο το τοπίο και τα γραφικά χωριουδάκια.
Ο Άγιος Προκόπιος φημίζεται για το μήκος, την πολυκοσμία και τις τιμητικές διακρίσεις που έχει λάβει. Η Αγία Αννα είναι από τις πλέον κοσμοπολίτικες παραλίες, οργανωμένη και με beach bars. Πολύ γνωστή είναι και η παραλία της Πλάκας, η οποία προσελκύει λάτρεις των θαλάσσιων σπορ. Η Μικρή Βίγλα συγκεντρώνει τους surfers, όπως και ο Αγιος Γεώργιος, που βρίσκεται πέριξ της Χώρας. Ιδιαίτερα όμορφη θεωρείται η Αγιασσός, με τα ρηχά νερά, αλλά και το Αλυκό με πολλά μικρά κολπάκια.
Στα υπόψη να έχετε, επίσης, τη Γλυφάδα και το Καστράκι, τον Απόλλωνα και τον Καλαντό. Σκεφτείτε να πάτε στον μικρό βοτσαλωτό όρμο Αμπραάμ, τον όρμο της Μουτσούνας, τον απάνεμο Πάνορμο, την Ψιλή Αμμο μπροστά από το κεδρόδασος και τον ήσυχο Λιώνα.
*Στον Πάνορμο, αν θέλετε να δείτε τα Κουφονήσια από μια εκπληκτική οπτική γωνία, πάρτε το μονοπάτι που ξεκινάει από την παραλία.
**Ολόκληρη η περιοχή της Αλυκής μέχρι την Αγιασσό εντάσσεται στο δίκτυο Natura 2000 και ρόκειται για το μεγαλύτερο φυσικό υγρότοπο των Κυκλάδων, με 122 είδη πουλιών.
***Στο δρόμο λίγο πριν το Αλυκό, κρυμμένη μέσα στο κεδροδάσος, βρίσκεται η Χαβάη. Λευκή άμμος, γαλαζοπράσινα νερά και πελώριοι βράχοι να την απομονώνουν από τα γύρω κολπάκια. Πρέπει να μπει οπωσδήποτε στη λίστα σας!
Ενδοχώρα και Χωριά
Τα ομορφότερα χωριά της Νάξου είναι η Απείρανθος και η Κόρωνος, τα δύο από εκείνα που πρωτοστάτησαν στην εξαγωγή της περίφημης ναξιώτικης σμύριδας. Καθόλου τυχαίο δεν είναι που η Απείρανθος είναι από τα διασημότερα χωριά των Κυκλάδων, κάτασπρα σπίτια, μαρμάρινα οικόσημα, καλντερίμια και παλιά σοκάκια.
Στην Κόρωνο θα μάθετε περισσότερα για τη σμύριδα και τη ζωή των ντόπιων στα ορυχεία, και όλο και κάποιον θα βρείτε να σας οδηγήσει στις στοές. Ολοκληρώστε το ταξίδι της σμύριδας με ουζάκι κάτω από τα αλμυρίκια της Μουτσούνας, όπου βρισκόταν η σκάλα φόρτωσης με τον εναέριο σιδηρόδρομο με τα βαγονέτα.
Λίγο πιο νότια, το Χαλκί, με την κοσμοπολίτικη αύρα και τα όμορφα νεοκλασικά σπίτια, υπήρξε σημαντικό εμπορικό κέντρο του 19ου αιώνα. Εκεί η ποτοποιία Βαλληνδρά μετράει σχεδόν 150 χρόνια παραγωγής του γνωστού λικέρ από κίτρο Νάξου. Σήμερα, η πέμπτη γενιά Βαλληνδρά συνεχίζει την παραγωγή του ηδύποτου, το οποίο βγαίνει σε τρία χρώματα (λευκό στους 33 βαθμούς, πράσινο στους 30 βαθμούς, κίτρινο στους 36 βαθμούς).
Τέλος, στο Φιλώτι, στους πρόποδες του όρους Ζα, μην παραλείψετε μια στάση στο καφενείο “Ο Πλάτανος“, συντροφιά με τους Φιλώτες που αριθμούν 1.800 άτομα το χειμώνα και παράγουν από τυριά μέχρι κηπευτικά, ελιές και λάδι.
*Στο Χαλκί θα βρείτε το καλύτερο γαλακτομπούρεκο της Νάξου, στο καφενείο του Γαλάνη.
Βόλτα στη Χώρα
Η πρωινή βόλτα στα σοκάκια της Χώρας, με τα θολωτά περάσματα, τις γοτθικές αψίδες και τις σκαλινάτες, αποκαλύπτει την ομορφιά του οικιστικού συνόλου με το μεσαιωνικό κάστρο, που κατοικείται αδιαλείπτως έξι χιλιετίες! Πάνω στη μυκηναϊκή ακρόπολη και στο βυζαντινό φρούριο, ο Μάρκος Σανούδος, ανιψιός του Δόγη της Βενετίας, έστησε την έδρα του δουκάτου του.
Τέσσερις αιώνες δεσποτείας επισφραγίστηκαν από τις αριστοκρατικές αμυντικές κατοικίες των οικογενειών που διηγούνται τα κατορθώματά τους. Στο μουσείο-αρχοντικό της οικογένειας Barozzi, στο κάστρο, νομίζεις ότι θα σε καλωσορίσουν οι ιδιοκτήτες που το κατοικούσαν μέχρι πρόσφατα.
Επισκεφτείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο με μια πλούσια συλλογή από κυκλαδικά ειδώλια και, ακριβώς απέναντί τού, τη Σχολή και Μονή Ουρσουλινών. Η κανονική λειτουργία της Σχολής ανάγεται στο 1739, εξ ου και το όνομα του καφέ που βρίσκεται στην ταράτσα της, με την πιο όμορφη θέα της Χώρας και του λιμανιού.
Φαγητό
Για το φαγητό σας έχω μιλήσει ήδη από την πρώτη παράγραφο. Οι ναξιώτικες γεύσεις αποτελούν λόγο για να επισκεφτείτε το νησί. Οι κάτοικοι της Νάξου συνεχίζουν να καλλιεργούν τη γη, να εκτρέφουν ζώα και να παρασκευάζουν εκλεκτά προϊόντα.
Από τις διάσημες πατάτες Νάξου και τα εξαιρετικά κρέατα στο Φιλώτι έως τα ονομαστά τυριά, γραβιέρα, αρσενικό (κεφαλοτύρι), ανθότυρο, μυζήθρα (ξινή και γλυκιά), τουλουμοτύρι, ξύγαλο κ.ά.
Τα αμπέλια του νησιού δίνουν ωραία κρασιά. Τα κηπευτικά ποτίζονται και προμηθεύουν μαγαζιά και αγορές και τα εσπεριδοειδή φροντίζονται για να παραγάγουν εκλεκτά προϊόντα, όπως το κίτρο.
Στη Χώρα αυθεντικές ναξιώτικες γεύσεις θα δοκιμάσετε στον “Αποστόλη” και στο “Τυπογραφείο“. Η ταβέρνα “Αξιώτισσα” στο Καστράκι θεωρείται μία από τις καλύτερες στις Κυκλάδες, ενώ τα θαλασσινά σε συνδυασμό με ουζάκι στη Μουτσούνα αποτελούν την επιτομή του ελληνικού καλοκαιριού. Στη Νάξι λίγο να ψάξετε θα δοκιμάσετε υπέροχο φαγητό!
*Μην παραλείψετε να περάσετε από το κατάστημα του Αγροτικού Συναιτερισμού στη Χώρα για να φορτώσετε τη βαλίτσα της επιστροφής με όλα τα εκλεκτά ναξιώτικα προϊόντα.
Οργανώστε το ταξίδι σας
Στη Νάξο θα φτάσετε με συμβατικό πλοίο (5-6 ώρες, από 70 ευρώ με επιστροφή) ή με ταχύπλοο (3½-4 ώρες, από 100 ευρώ με επιστροφή). Εναλλακτικά, με αεροπλάνο σε 45΄ (από 200 ευρώ με επιστροφή). Aπό Ηράκλειο με ταχύπλοο (3½ ώρες, από 153 ευρώ με επιστροφή).
Η διαμονή στη Νάξο έχει τις ευκολίες και τις δυσκολίες της. Απ’ τη μια υπάρχει πλήθος καταλυμάτων, με αποτέλεσμα ο καταναλωτής να έχει πάρα πολλές επιλογές, απ’ την άλλη υπάρχει και έντονη ζήτηση, γι’ αυτό αξιόλογα ξενοδοχεία είναι overbooked πολλούς μήνες νωρίτερα. Με λίγα λόγια, όσο νωρίτερα ψάξει κανείς, τόσο το καλύτερο!
Εξαιρετικά περιεκτικός και οργανωμένος είναι ο οδηγός του νησιού που είναι αναρτημένος στο www.naxos.gr. Συμβουλευτείτε τον χωρίς δεύτερη σκέψη.
