Yiota
Το It Girl στρέφεται προς 3 φίλους του blog, οι οποίοι, μετά την καραντίνα, μας μιλούν για τη ζωή τους σε lockdown. Επιστρέφουμε για λίγο στον “καραντινικό” κόσμο που αφήσαμε πίσω μας, με εφόδια την τέχνη, τη φαντασία και τη δημιουργική σκέψη.
Το μυαλό ίσως να μην σταματά να γεννά ιδέες ακόμα και μέσα από τα όρια ενός σπιτιού, η φαντασία δε φρενάρει, όταν μας περικυκλώνει ο φόβος για ό,τι συμβαίνει και η αγωνία για το τι μπορεί να συμβεί. Πώς περνάει ο χρόνος “σε καραντίνα”, επιμένει η καλλιτεχνική διάθεση κι ο νους σε εγρήγορση, ποιος ο ρόλος της ελπίδας και η ανάγκη της προσμονής;
To τρίτο μέρος του αντι-ημερολογίου καραντίνας του It Girl, κλείνει με την Εύη Παπαγιάννη να συνοψίζει δυο μήνες στους στίχους του Tori Amos, “I’ve found the secret to life, I’m ok when everything is not ok”!
“Με αντισώματα” στην καραντίνα
Η καραντίνα με βρήκε στο πατρικό μου κοντά στην Πεντέλη μετά την πρόσφατη επιστροφή μου από το εξωτερικό. Λόγω της περιοχής, κάπως ξέρω πως να απομονώνομαι. Μπήκα, λοιπόν, “με αντισώματα” στη συγκυρία. Οι γονείς κι ο αδελφός μου είναι στις ΗΠΑ και η μία αδελφή μου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όλο αυτό είναι παράξενο και αγχογόνο. Όμως, είμαι κοντά στη φυσή και είμαι με την άλλη αδελφή μου. Τσιγκλάμε η μία την άλλη, κάνουμε πρότζεκτ, γυμναζόμαστε, μαγειρεύουμε μαζί και ζούμε ξανά στο σπίτι απ’ το οποίο λείπαμε χρόνια. Είναι ένας χρόνος που τον χρησιμοποιώ για να μεταβολίσω συμβάντα και να βρω νέες κατευθύνσεις. Νιώθω ότι η μνήμη μου λειτουργεί καλύτερα αυτόν τον καιρό.
Προ καραντίνας ήμουν σε δύο part-time δουλειές, οι οποίες μπήκαν στον πάγο. Είχα ξυπνητήρια, σημειώσεις και χρονόμετρα στο κινητό μου. Διάβαζα κι ένα βιβλίο για τη διαχείρηση του χρόνου. Τώρα το έβαλα στην άκρη. Διάβασα το “Εξουσιά και Αθωότητα” του Rollo May. Άρχισα και τον “Οδυσσέα” του James Joyce, που αγόρασα πριν δέκα χρόνια, όταν πρωτοέφυγα από την Ελλάδα! Έπισης έχω γίνει πολύ φίλη με το coursera. Προσπαθώ να μην καταπιέζομαι, βέβαια. Είναι δύσκολο να απεγκαταστήσεις όλη αυτήν την αχρειάστη (προτεσταντική!) ενοχή από τη μια, κι από την άλλη να μην αφεθείς. Δεν νομίζω ότι είναι μια ισορροπία με την οποία είμαστε ασκημένοι… Το να νιώθεις επαρκής (“good enough”), όπως λέει ένας βρετανός ψυχαναλυτής, ο Winnicott.
Είναι ένας χρόνος που τον χρησιμοποιώ για να μεταβολίσω συμβάντα και να βρω νέες κατευθύνσεις.
Lockdown στην τέχνη;
Πριν το lockdown όλα ήταν ένα σταμάτα-ξεκίνα, σαν να οδηγείς σε μποτιλιάρισμα. Δεν υπήρχε ροή στα πράγματα. Δεν μπορούσα να καθήσω με μια ιδέα, με ένα σχέδιο, και να μην περιμένω στο πίσω μέρος του μυαλού μου “να μου χαλάσει το όνειρο” κάποιο διαολεμένο ξυπνητήρι. Προτού μπορέσω αυτές τις μέρες να μπω στη διαδικασία ξανά να ζωγραφίζω και να γράφω και να κάνω σχετικά ολοκληρωμένα πράγματα, πέρασα από την απροθυμία, στο μούδιασμα και την οργή. Πολύ μπλοκάρισμα. Νομίζω ότι από κάτω υπάρχει μια σύγκρουση γύρω από την αξία της τέχνης και την αυτοσυντήρηση.
Η τέχνη ως πάρεργο, η οικονομίστικη ματιά στην τέχνη ως δραστηριότητα “high-risk/high-return” ή, ακόμα χειρότερα, η τέχνη ως “λόξα”. Μου φαίνεται ελπιδοφόρο που με αφορμή την καραντίνα έχει ανοίξει ένας παραπάνω διάλογος για τα επαγγελματικά δικαιώματα των καλλιτεχνών. Ελπίζω αυτός ο διάλογος να αποκτήσει περισσότερο βάθος και ένταση. Επίσης, οι συζητήσεις που γίνονται σε κάποιες χώρες του εξωτερικού για το universal income είναι κάτι το οποίο έχω πολλή περιέργεια και αγωνία να δω πως θα εξελιχθεί.
I’ve found the secret to life…
Τελευταία μου έρχεται συχνά στο μυαλό ένας στίχος της Tori Amos: “I’ve found the secret to life, I’m ok when everything is not ok”. Θυμάμαι μια καθηγήτρια που είχα στη σχολή που έλεγε ότι οι νευρώσεις φθίνουν σε ακραίες ή παράδοξες καταστάσεις. Μου φαίνεται σωστό εν τέλει. Κάποια πράγματα ξεγυμνώνονται. Δε μου αρέσει όμως η ρητορική ότι οι καταστροφές είναι “ευλογίες”, περιέχεται κάτι ύπουλο σε αυτήν. Η πανδημία και η καραντίνα δεν επηρρεάζουν όλους εξίσου.
Είναι άστοχο να λέμε, έτσι απλά, ότι βγήκαν καλά πράγματα, όταν οι ευπαθείς ομάδες δεν έχουν επαρκή στήριξη, τα συστήματα υγείας σε πολλές χώρες είναι διαλυμένα από χρόνιες πρακτικές περικοπών και η δημόσια (οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική) ζωή πλήττονται. Αλλά υπάρχει κάτι σ’ αυτήν τη συγκυρία που για κάποιους είναι ανακουφιστικό σε ότι αφορά τη διαχείρηση της καθημερινής τους ζωής.
Αν υπάρξει μια ουσιαστική μετατόπιση προς μια πιο έμπρακτη αλληλεγγύη και μια λιγότερο τιμωρητική αντίληψη και χρήση του χρόνου μας, θα έχουμε κερδίσει κάτι.
