Yiota
Οι Νύχτες Πρεμιέρας, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, που έφτασε αισίως τα 29 του χρόνια, ξεκινάει αυτή την Τετάρτη με δύο ταινίες για την αγάπη. Τις δώδεκα ημέρες που θα ακολουθήσουν, από τις 27/9 έως και τις 8/10, έρχονται πολυαναμενόμενες πρεμιέρες, εκλεκτοί καλεσμένοι, παράλληλες εκδηλώσεις, πάρτυ κι ένας μάλλον πικρός αποχαιρετισμός στο ΙΝΤΕΑΛ.
«Ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ είναι πάνω απ’ όλα η αίθουσα.»
Ο Λουκάς Κατσίκας, καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, στη συνέντευξη τύπου για την ανακοίνωση του προγράμματος μια βδομάδα πριν, στάθηκε στην αίθουσα και στη συλλογική εμπειρία που βιώνεται εκεί: «Τι είναι ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ, πέρα από τις ταινίες που προβάλλει, τις εκδηλώσεις που φιλοξενεί, το κοινό που υποδέχεται, τις προτάσεις που συστήνει, τις ανακαλύψεις και συγκινήσεις που μοιράζεται με τους αγαπημένους του θεατές;» Και συνέχισε: «Ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ είναι πάνω απ’ όλα η αίθουσα. Χωρίς αυτήν δεν υπάρχει φεστιβάλ. Χωρίς αυτήν δεν υπάρχει σινεμά. Και χωρίς αυτήν δεν υπάρχει πολιτισμός, εκτός κι αν ως πολιτισμός γίνεται πλέον αντιληπτή η συνήθεια της οικιακής ψυχαγωγίας κι αν ως αίθουσα έχουμε φτάσει σε σημείο να θεωρούμε το σαλόνι, το καθιστικό ή την κρεβατοκάμαρα του σπιτιού μας».
Μια δήλωση ξεκάθαρη για τα όσα διαδραματίζονται στην Αθήνα. Γιατί μια πόλη όσο είναι οι δρόμοι της, άλλο τόσο είναι και τα βήματα των ανθρώπων πάνω τους. Δεν υπάρχει δίχως τα τοπόσημά της, τη δράση, τις αναμνήσεις και όσα βιώματα εγγράφουν οι κάτοικοί της σε κάθε τους βήμα. Το θέμα, βέβαια, είναι πολύ συγκεκριμένο: «Το κέντρο της πρωτεύουσας, που κάποτε φιλοξενούσε τις περισσότερες αίθουσες του αστικού χάρτη, συρρικνώνεται και σταδιακά αφανίζεται. Τα σινεμά χάνονται το ένα μετά το άλλο. Ύστερα από το μαράζωμα των αιθουσών ΑΤΤΙΚΟΝ και ΑΠΟΛΛΩΝ, τα αγαπημένα “σπίτια” των Νυχτών Πρεμιέρας, χωρίς τα οποία τίποτα δεν ήταν ποτέ ξανά ίδιο, άλλο ένα “σπίτι” του φεστιβάλ και του αθηναϊκού κοινού υποχρεώνεται τώρα να κλείσει.»
«Αυτή τη φορά είναι το ΙΝΤΕΑΛ, ένα αρχιτεκτονικό στολίδι με ιστορία 102 ετών, στο οποίο μεγάλωσαν και γαλουχήθηκαν αμέτρητες γενιές θεατών. Για το λόγο αυτό λοιπόν, για το ζοφερό μέλλον που ξημερώνει για τη βιωσιμότητα της αίθουσας στην πρωτεύουσά μας και για τη βιωσιμότητα της κινηματογραφικής εμπειρίας, οι Νύχτες Πρεμιέρας φέτος θέλουν πολύ, αλλά δεν μπορούν να χαρούν και να γιορτάσουν. Ίσα ίσα που κάθε προβολή την οποία φιλοξενούν στο ΙΝΤΕΑΛ θα είναι και σαν ένας μικρός και πικρός αποχαιρετισμός».
Το ΙΝΤΕΑΛ είναι η πόλη μας!
Γιατί το ΙΝΤΕΑΛ είναι η τελευταία προβολή κάθε Πέμπτη βράδυ, με την πάνινη τσάντα γεμάτη τα τάπερ της μέρας άδεια, στο άδειο διπλανό κάθισμα. Είναι ο κύριος στα εισιτήρια που σου έχει πει πιο πριν: «Προλαβαίνεις ακόμα, τώρα τέλειωσαν οι διαφημίσεις.» Είναι η “ουρά” τα Σάββατα το απόγευμα, αυτή που ξεκινά από το φανάρι στην Τρικούπη και φτάνει μέχρι την είσοδο της αίθουσας, ενώ εσύ αναρωτιέσαι: «Γιατί δεν έφυγες νωρίτερα από το σπίτι;» Είναι η έξοδος -από την πίσω πόρτα- στη Φειδίου, με το γλέντι στα δίπλα καφενεία να έχει ήδη στηθεί. Είναι η τρεχάλα για το μετρό στο Πανεπιστήμιο, όταν δεν σου άρεσε η ταινία ή το ρέμβασμα στη φεγγαράδα, ενώ περιμένεις το τελευταίο τρόλεϊ στο ΡΕΞ, όταν σου άρεσε η ταινία!
Η Πανεπιστημίου είναι οι χαιρετούρες, τα γέλια, οι αγκαλιές, τα φιλιά, το χαρούμενο βουητό έξω από το ΙΝΤΕΑΛ, κάθε Σεπτέμβρη, όταν πάνω από τη φωτεινή του επιγραφή εμφανίζεται -για λίγες μέρες- μια άλλη, αυτή που λέει «Νύχτες Πρεμιέρας».
Έναρξη με δύο ταινίες για την αγάπη
Η μία είναι η πολυαναμενόμενη αγγλόφωνη ισπανική δραματική ταινία μικρού μήκους, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Πέδρο Αλμοδόβαρ, «Strange way of life», ένα queer γουέστερν με πρωταγωνιστές τους Ιθαν Χοκ και Πέδρο Πασκάλ. Η δεύτερη είναι οι «Περασμένες ζωές» της Νοτιοκορεάτισσας/Καναδής Σελίν Σονγκ, η οποία στο σκηνοθετικό ντεμπούτο της φαίνεται πως θα διεκδικήσει κατευθείαν Οσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Πρωτότυπου Σεναρίου, σύμφωνα με τα προγνωστικά.
Το πιο «αμαρτωλό» σινεμά του Λονδίνου στις Νύχτες Πρεμιέρας
«Παίρνοντας αφορμή από τη βραχύβια ιστορία του σινεμά Scala στο Λονδίνο, που πρόλαβε να αφήσει πίσω του σεβαστό πολιτιστικό αποτύπωμα, το φετινό μεγάλο αφιέρωμα στις Νύχτες Πρεμιέρας είναι ένας φόρος τιμής σε μια -έταιρη- αίθουσα και σε μια γενιά που εκεί μέσα έζησε μερικές από τις πιο έντονες συγκινήσεις της. Η αίθουσα αυτή μπορεί να λεγόταν Scala, θα μπορούσε όμως να λέγεται και Ιντεάλ – ο ιστορικός κινηματογράφος της πόλης μας που, έπειτα από 100 χρόνια λειτουργίας, είναι και αυτός γραπτό να έχει άδοξο τέλος σε λίγους μήνες από τώρα», αναφέρει ο Λουκάς Κατσίκας.
Τι θέλουμε εμείς να δούμε οπωσδήποτε στο αφιέρωμα; Σίγουρα το ανεπανάληπτο «Αίμα και μαύρη δαντέλα» του Μάριο Μπάβα, την ταινία που άνοιξε τον δρόμο για το είδος των slasher θρίλερ, τον σαγηνευτικό «Αγγελο εκδίκησης» του Εϊμπελ Φεράρα, εκεί όπου μια συνεσταλμένη νεαρή γυναίκα, έπειτα από τον διπλό βιασμό της, μετατρέπεται σε αμείλικτη εκδικήτρια αντιστρέφοντας τους όρους του θύτη και του θύματος, το «Φίλησέ με θανάσιμα» του Ρόμπερτ Ολντριτζ, έναν αστυνομικό λαβύρινθο, προορισμένο να αφήσει άναυδο τον θεατή ακόμη και σήμερα και φυσικά το «Out of the Blue», τον πανκ ύμνο του Ντένις Χόπερ από τις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Διεθνές Διαγωνιστικό
Δεκαέξι ταινίες θα φιλοξενηθούν στο Διεθνές Διαγωνιστικό όπου θα δοθούν συνολικά τέσσερα βραβεία: Χρυσή Αθηνά, Σκηνοθεσίας της Πόλης των Αθηνών, Σεναρίου και Κοινού Fischer. Οι βασικές θεματικές τους είναι σύγχρονοι προβληματισμοί όπως οι οικογενειακές σχέσεις, η ταυτότητα και η ελευθερία, αλλά και βασικές, αρχέγονες θεματικές όπως ο έρωτας, η φιλία, η ενηλικίωση, η παιδικότητα.
Ετσι έχουμε ταινίες όπως τις: «How to have sex» της Μόλι Μάνινγκ Γουόκερ (βραβείο καλύτερης ταινίας στο τμήμα «Ενα Κάποιο Βλέμμα» στις Κάνες), «Μην πετάξεις τίποτα» της Λούνα Κάρμου (τέσσερα βραβεία στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βενετίας), «Τοτέμ» της Μεξικανής Λίλα Αβιλές (Βραβείο Οικουμενικής Κριτικής Επιτροπής φέτος στο Βερολίνο), «Σε αργή κίνηση» της Μαρία Καβταράτζε (Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Σάντανς), «Μητέρα, πατρίδα» του Αλβαρο Γκάγκο αλλά και τη φετινή Χρυσή Αρκτο του Βερολίνου, το «Sur l’adamant», μια τρυφερή ματιά στον θεραπευτικό ρόλο της τέχνης από τον ντοκιμαντερίστα Νικολά Φιλιμπέρ.
Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται ταινίες με περγαμηνές ήδη, όπως ο «Οιωνός» του Βέλγου Μπαλοζί, οι επίσημες προτάσεις για Οσκαρ της Γερμανίας με τον 38χρονο Ιλκέρ Τσατάκ στο σκηνοθετικό τιμόνι και της Τουρκίας από τον Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, το υποψήφιο για Χρυσό Φοίνικα «May December» του Τοντ Χέινς, αλλά και το ντοκιμαντέρ «Η αδελφότητα της καπνιστής σάουνας» της Ανα Φιντς που διακρίθηκε στο Σάντανς.
«Ελληνικές Μικρές Ιστορίες» και άλλα πολλά στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας
Το τμήμα του Φεστιβάλ «Ελληνικές Μικρές Ιστορίες» μάς ενδιαφέρει επίσης πολύ με 47 ταινίες να λαμβάνουν μέρος στο αντίστοιχο διαγωνιστικό, όπως και το masterclass που θα δώσει ο Φατίχ Ακίν, προσφέροντας συμβουλευτική καθοδήγηση σε θέματα σκηνοθεσίας (filmmaking) για νέους/ες κινηματογραφιστές/ριες στο Ινστιτούτο Γκαίτε.
Έντεκα ντοκιμαντέρ απ’ όλο τον κόσμο θα διαγωνιστούν για το δικό τους βραβείο, ενώ η ταινία λήξης, αυτή θα είναι «Το αγόρι και ο ερωδιός» του κορυφαίου δημιουργού κινουμένων σχεδίων, Χαγιάο Μιγιαζάκι, και πάλι σε πανελλήνια πρεμιέρα.
*Οι προβολές του φεστιβάλ θα γίνουν στις αίθουσες Δαναός Ι & ΙΙ, Ιντεάλ, Αστορ, Αστυ, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Παλλάς και Δημοτικό Θέατρο Πειραιά από 27/9-8/10. Όλο το πρόγραμμα και περαιτέρω πληροφορίες στο www.aiff.gr
